نوشته : اندرو زیمرمن جونز و دانیل رابینزBy Andrew Zimmerman Jones and Daniel Robbins)
http://www.dummies.com/how-to/content/the-theory-of-parallel-universes.html
چند جهانی فرضیه ای است که در آن جهان ما تنها جهان نیست ، بلکه بیان می کند که جهانهای متعددی موازی با یکدیگر وجود دارند. این جهان های متمایز درون فرضیه چندجهانی، جهانهای موازی نامیده می شوند. دیدگاه چندجهانی در بردارنده تنوعی از فرضیات مختلف می باشد. البته تمامی فیزیکدانان معتقد نیستند واقعا» این جهانها وجود دارند. حتی تعداد کمتری معتقدند که تماس با این جهانهای موازی امکان پذیر باشد.
سطح 1: اگر به اندازه کافی دورشوید، بخانه باز می گردید
انگاره جهان های موازی سطح یک اساسا» می گوید که فضا آنچنان بزرگ است که قواعد احتمالات بطور یقین دلالت بر این دارد که جایی دیگر در آن دورها، سیارات دیگری دقیقا» مانند زمین وجود دارد.
در واقع، یک جهان بیکران، سیارات بینهایت متعددی خواهد داشت، و روی برخی از آنها، رویدادهایی بطور مجازی مشابه آنچه که در زمین خودمان می گذرد رخ می دهد. ما این جهانهای دیگر را نمی بینیم زیرا بینایی کیهانی ما با سرعت نور- حد نهایی سرعت- محدود شده است. نور از لحظه مهبانگ، حدود 14 میلیارد سال پیش، شروع به سفر کرده است و بنابراین ما نمی توانیم دورتر از 14 میلیارد سال نوری را ببینیم( یک مقدار دورتر، زیرا فضا در حال گسترش است). این حجم از فضا «حجم هابل» نامیده می شود و بیانگر جهان قابل مشاهده توسط ما می باشد.
وجود سطح یک جهانهای موازی وابسته به دو فرض است: 1.جهان بیکران است(یا بطور مجازی بیکران در نظر می گیریم). 2. درون یک جهان بیکران، هر آرایش فضایی ممکن منفرد از ذرات در یک حجم هابل چندین بار روی می دهد.
اگر سطح یک جهانهای موازی وجود داشته باشد، رسیدن به یکی بطور مجازی(اما نه کاملا») ناممکن است. به یک دلیل، ما نمی دانیم یک جهان موازی را کجا جستجو کنیم، با تعریف، یک جهان سطح یک آنقدر دور است که هیچ پیامی نمی تواند ازما به آنها یا از آنها به ما برسدو(بیاد داشته باشید که ما فقط می توانیم ار درون حجم هابلی خودمان پیام بگیریم.)
سطح 2:اگر به اندازه کافی دور شوید، به جهان زیرین سقوط می کنید
در یک جهان موازی سطح دو، رفتن نواحی از فضا به یک فاز انبساطی تداوم می یابد. بدلیل تداوم فاز انبساطی در این جهانها، فضای بین ما و جهان دیگر درواقع سریعتر از سرعت نور گسترش می یابد- و بنابراین آنها بطور کامل دست نیافتنی هستند. دو فرضیه ممکن دلایلی بدست می دهند تا باور کنیم که جهان های موازی سطح 2 ممکن است وجود داشته باشند: انبساط ابدی و فرضیه اکپیروتیک [1](ekpyrotic)
در انبساط ابدی ،بیاد بیاورید که نوسان کوانتومی در انرژی خلاء جهان اولیه سبب شد که جهان های حبابی درهمه جا خلق شود که بواسطه مراحل انبساطی خود با سرعتهای متفاوت گسترش یابند. فرض می شود که وضعیت اولیه این جهانها در حداکثرسطح انرژی خود باشند، گرچه حداقل یک متغیر؛ انبساط بی نظم ( Chaotic inflation)، پیش بینی می کند که وضعیت اولیه می تواند با بی نظمی در هر سطح انرژی انتخاب شود، که ممکن است هیچ حداکثری نداشته باشد و نتایج یکسان باشد. یافته های انبساط ابدی بدان معناست که وقتی انبساط آغاز می شودنه فقط یک جهان بلکه تعداد نامحدودی از جهانها را تولید می کند.
در حال حاضر، تنها مدل غیرانبساطی که اعتباری داشته باشد مدل اکپیروتیک است، که آنقدر جدید است که هنوز بسیار تئوریک است. در تصویر فرضیه اکپیروتیک ، اگر جهان ناحیه ای است ناشی ازبرخورد دو[2]brane آنگاه این brane ها می توانند واقعا» در چندین محل با هم برخوردکرده باشند. در نظر بگیرید صفحه ای که بسرعت روی سطح یک تخت بال بال زند. این صفحه فقط در یک نقطه که با تخت تماس ندارد بلکه در محلهای متعددی با آن تماس حاصل می کند.
اگر این صفحه یک brane باشد، آنگاه هر نقطه برخورد، جهانهای خودش را با وضعیت اولیه خودش بوجود می آورد. هیچ دلیلی ندارد که انتظار داشته باشیم brane ها فقط در یک نقطه برخورد کنند، بنابراین فرضیه اکپیروتیک وجود جهانهای دیگردر حال انبساط را در سایرمحلها بسیار محتمل می سازد حتی وقتی چنین امکانی را در نظربگیرید.
سطح 3: اگر همانجایی که هستید بمانید، با خودتان مواجه می شوید
در سطح 3 جهان موازی پیامد تفسیر جهانهای متعددی(MWI: many worlds interpretation) از فیزیک کوانتوم است که در آن هر امکان کوانتومی منفرد ذاتی تابع موج کوانتومی یک امکان واقعی در یک واقعیت می شود. وقتی یک انسان معمولی (بویژه یک هوادار علمی تخیلی) به «جهانهای موازی» فکر می کند او احتمالا» به جهانهای سطح 3 می اندیشد.
جهانهای موازی سطح 3 از سایر جهانهای دیگر متفاوتند زیرا آنها در همان فضا زمان مشابه جهان خودمان واقع می شوند، با وجوداین شما راهی برای دسترسی به آنها ندارید. (فرض می کنیم) هرگز با جهان سطح 1یا سطح 2 تماس نداشته و نخواهید داشت اما پیوسته با جهانهای سطح 3 در تماس هستید-هر لحظه از زندگیتان، هر تصمیمی که می گیرید سبب می شود که نیمی از خود»فعلی » شما در تعداد بینهایتی از خودهای آینده بوجود اید، همه این برشهای شما از وجود یکدیگر ناآگاهند.
گرچه ما از جهان «به دونیم شده » صحبت می کنیم اما این دقیقا» حقیقت ندارد. از یک دیدگاه ریاضی، فقط یک تابع موجی وجود دارد، و آن طی زمان توسعه می یابد. برهم نهش جهانها ی متفاوت که همگی همزمان در یک فضای بینهایت بعدی هیلبرت(Hilbert) با هم زندگی می کنند.تداخل این جهانهای مجزا و همزیست با یکدیگر ، رفتارهای عجیب کوانتومی را بدست می دهد.
از چهار نوع جهان ، جهانهای موازی سطح 3از همه کمتر با فرضیه ریسمان ارتباط مستقیم دارد.
سطح 4: یکجایی در رنگین کمان، یک سرزمین جادویی وجود دارد
یک جهان سطح 4 موازی عجیب ترین محل( و بحث برانگیزترین پیش بینی)از میان همه سطوح است زیرا این جهان از قوانین ریاضی متفاوتی نسبت به قوانین طبیعی جهان ما تبعیت می کند.بطور مختصر، هر جهانی که فیزیکدانان بتوانند روی کاغذ طرح کنند وجود خواهد داشت، براساس اصل دمکراسی ریاضییاتی: هر جهانی که از لحاظ ریاضیاتی ممکن باشد امکان مساوی برای موجودیت واقعی برخوردار است.
[1] جهان اکپیروتیک: جهان اکپیروتیک ، یا سناریوی اکپیروتیک ، یک مدل کیهانی از مبداءو شکل جهان است. این نام از عبارت رواقی»اکپیروسیس» (ekpyrosis) بعنای آتش می آید. مدل اکپیروتیک جهان، جانشینی برای الگوی استاندارد تورم جهانی است که هر دوی این مدلها می پذیرند که مدل استاندارد مهبانگ لامبدا-CDM (big bang Lambda-CDM model)جهان ما توصیفی مناسب از زمان اولیه است.مدل اکپیروتیک یک پیش مدل و بخشی از مدل حلقوی است.
[2] یک شیئی توسعه یافته مشابه با فرضیه ریسمان که می تواند بجای یک بعد می تواند بینهایت بعد داشته باشد. درفیزیک محضbrane مخفف membrane، یا p-brane یک مفهوم ریاضیاتی از لحاظ فضایی تعمیم یافته است که در فرضیه ریسمان بکار می رود و دریک چند بعدی ایستا وجود دارد.