عملیات شمشیر سوزان (حمله به اوسیراک)- هولناک ترین جنگ نیروی هوایی ارتش ایران

• عملیات شمشیر سوزان (حمله به اوسیراک) یکی از تاثیرگذارترین و سرنوشت سازترین عملیاتها در جهت کاهش زمان جنگ ایران و عراق عنوان شده . که توسط نیروی هوایی ایران در تاریخ ۸ مهر ۱۳۵۹( ۳۰ سپتامبر ۱۹۸۰) سازماندهی و اجرا شده‌است.

این در حالیست که این عملیات را میتوان باعث طولانی شدن جنگ و در مقابل ، بقای ایران دانست.

• در طی این عملیات جنگنده‌های اف-۴ ایران با نفوذ به عمق خاک عراق تاسیسات اتمی اوسیراک را که در شرف تکمیل و دریافت سوخت بود بمباران کردند. سه ماه بعد دومین حمله به این تاسیسات توسط نیروهای هوایی اسرائیل انجام شد که این بمباران به انهدام کامل نیروگاه انجامید.

• تاسیسات اتمی اوسیراک

دولت عراق در سحرگاه یکشنبه 21 بهمن ماه 1352 ، حمله عظیم و گسترده ای را به نیت اشغال استان خوزستان به داخل خاک ایران آغاز کرده بود. جندین لشکر زرهی به خاک ایران یورش برده و تا نزدیکی دزفول پیش روی کرده بود.

• ساعت 9 بامداد به وقت ایران ؛ نماینده عراق در سازمان ملل متحد ، در پیام اضطراری به دبیرخانه شورای امنیت سازمان ملل ( خارج از وقت ) شکایتی را با این عنوان مطرح کرد :

• » حمله گسترده نیروهای زمینی و هوایی ارتش ایران و اشغال پنج کیلومتر مربع از خاک عراق » !!!!

نیروهای از لشکر 1و2 زرهی اهواز ، هوا نیروز خوزستان و ششم شکاری بوشهر وارد عمل شده بودند ، ذر کمتر از سه ساعت تجاوز را دفع و تمامی 5 لشکر زرهی – مکانیزه را منهدم و وارد خاک عراق شده بودند . فضایی که این نیروها در آن اردو زده و به انتظار فرمان از ستاد فرماندهی کل نشسته بودند ، پنج کیلومتر مربع از خاک عراق وسعت داشت » !!!!

با وقوع انقلاب ، خروج مستشاران آمریکایی ، دستگیری و اعدام سیاری ار ژنرال ها و فرماندهان ارشد ، پاکسازی و بازخرید جمع کثیری از افسران ارتش و مهاجرات بسیاری از نیروهای با تجربه ، ارتش ایران در مهرماه ۱۳۵۹ ارتش پیش از انقلاب نبود ! اما آنچه شهامت آغاز این جنگ را پس از جنگ سه ساعته به دیکتاتور روانی عراق داده بود اوسیراک بود.

• صدام تاسیسات اتمی اوسیراک را با کمک کارشناسان فرانسوی بنا نهاده بود و قصد داشت در آنجا آزمایشات هسته‌ای را آغاز کند. او از احداث این تاسیسات فقط یک هدف را دنبال می‌کرد و آن هم ساختن بمب اتمی بود. این مطلب بارها توسط صدام اعلام شده بود. او درسخنرانی‌های خود علناً اعلام می‌کرد:

– عراق اولین کشور عربی خواهد بود که بمب اتم را ساخته و به تکنولوژی آن دست می‌یابد. بر تمام کشورهای جهان بخصوص ایران و اسرائیل واضح بود که صدام با دستیابی به بمب اتم از هیچ گونه جنایتی فرو گذار نخواهد بود. اکثر کارشناسان خارجی هم بر این عقیده بودند که در صورت دستیابی صدام به بمب اتم، به طور قطع باید منتظر فاجعه جهانی بود.

• سردار قادسیه رهبر جبهه متحد عربی در مقابل مَجوسان عَجَم ( ایرانیان زرتشی گُنگ ) و جُهودان صهیونیست ( یهودیان اسرائیل ) قول آزادی قدس الشریف و پاکسازی سرزمین اسلام از کفار مجوس را بار ها در کنفرانس ها و مجامع عربی به کشورهای هم پیمان خود جبهه متحد عربی ( مصر، سوریه، و اردن ، عربستان سعودی، تونس، سودان، مراکش، الجزایر، لیبی و کویت پس از به قدرت رسیدن در عراق در پی شکست جنگ 6 روزه این جبهه در مقابل اسرائیل عنوان کرده بود ! و بر خلاف آنچه در طی مدت جنگ ، در باور و اذهان مردم به عنوان » ارتش بعثی صهیونیستی ( به معنای تحت حمایت اسرائیل ) تلقین شده بود ، دشمنی عراق با ایران و اسرائیل به یک میزان و در یک سطح بود.

• با وقوع انقلاب 1357 ایران و ( به ضمن وی ) خیانت سوریه و لیبی به اعراب در ایجاد روابط حسنه با ایران، او رهبری نظامی این جبهه را به طور جد بر عهده گرفت و وارد حنگ با ایران شد .

• مصائب عملیات

• به دلیل اهمیت بالایی که این تاسیسات برای عراق داشت، به شدت مورد محافظت بود. در اطراف تاسیسات اوسیراک انواع و اقسام پدافندهای زمین به هوا وجود داشت که از آن جمله می‌توان به سایت موشکی سام ۶ در ۲ کیلومتری جنوب شرق تاسیسات، موشک‌های فرانسوی رولند ۲ در فاصله‌های ۵۰۰ متری و بین ۳۰ تا ۴۰ قبضه توپ ضدهوایی ۲۳ و ۵۷ میلی متری که همگی توسط رادار هدایت می‌شدند، نام برد.

• موشک‌های رولند ۲ که در اختیار عراق قرار گرفته بود دقیقا همان موشک‌هایی بود که خود فرانسویان از آن استفاده می‌کردند و نمونه صادراتی در اختیار عراق قرار نگرفته بود و این به آن دلیل بود که این موشک‌ها برای حفاظت از اوسیراک دراختیار عراق نبود، بلکه هدف اصلی حفاظت از ساختمان و کارکنان فرانسوی شاغل در این تاسیسات بود.

• مشکل اصلی خلبانان نیروی هوایی ارتش ایران هم همین موشک‌های رولند۲ بود. دستگاه‌های اخلالگر الکترونیکی (ECM ) نصب شده بر روی فانتومهای ایرانی فقط توانایی اخلال در سیستم موشک‌های سام ۲ و ۳ و ۶ را داشت و نیروی هوایی هیچ دستگاهی برای اخلال در کار موشک‌های خطرناک رولند ۲ در اختیار نداشت.

• به همین منظور باید دو اصل در انجام این عملیات رعایت می‌شد:
۱-سبک بودن جنگنده‌ها
۲-سریع بودن حملات

• عملیات ضربتی طراحی شد به دلیل حساسیت عملیات و همچنین پیچیدگی آن، تعدادی از بهترین خلبان‌ها انتخاب شدند. با توجه به مسائلی که گفته شد، خلبانان باید در ارتفاع بسیار پایین با حداکثر سرعت ممکن و با استفاده از مهارت شخصی سعی می‌کردند از تیررس پدافند قوی این منطقه خود را حفظ کرده و بتوانند عملیات را با موفقیت به پایان برند. قرار بر این شد به دلیل مسافت زیاد هواپیماها سوخت گیری هوایی کنند.

• برای همین منظور مقرر شد یک فروند هواپیمای سوخت رسان بوئینگ ۷۰۷ با اسکورت دو فروند اف 14 تام‌کت اِی در نزدیکی مرز مستقر شوند تا فانتوم‌ها بتوانند از آن سوخت گیری کنند و تامکت‌ها نیز از تانکر محافظت کنند که مبادا میگ‌های عراق بتوانند به آن صدمه‌ای بزنند.

• بر طبق نقشه عملیات می‌بایست بعد از سوختگیری فانتوم‌ها به دو گروه تقسیم شوند، گروه اول ارتفاع خود را افزایش داده از مرز عبور کنند تا رادارهای عراقی آنها را دیده و حواس شان از گروه دوم منحرف شود. در این هنگام گروه دوم باید ارتفاع خود را کم کرده با حداکثر سرعت به سمت اوسیراک حمله کند. افزایش ارتفاع برای گروه اول بسیار خطرناک بود به این دلیل که با افزایش ارتفاع احتمال هدف قرار گرفتن گروه اول توسط موشک‌های زمین به هوا تا ۸۰٪ افزایش می‌یافت ولی خلبانان خطرات آن را پذیرفتند. و مسدولیت ایفای نقش طعمه یا قربانی این عملیات سرنوشت را بر عهده گرفتند ضمن اینکه گروه اول می‌بایست نیروگاه برق بغداد را نیز بمباران می‌کرد !

• پایگاه نوژه که یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های هوایی ایران بود، مامور انجام این عملیات شده بود. شب قبل از عملیات، بنا به دستور صادره مسئولین فنی تا صبح بیدار بودند. آنها وظیفه داشتند در تاریکی شب و با رعایت اصول حفاظتی چهار فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن اف-۴ را آماده عملیات کنند. هر هواپیما به شش فروند بمب ۵۰۰ پوندی MK۸۲ و دو تیر موشک هوا به هوای راداری اسپارو مجهز شدند. همچنین محل‌های قرارگیری فشنگ‌های مسلسل ۲۰ میلیمتری M۶۱ فانتوم با حداکثر فشنگ لود شد.

• در اولین ساعات صبح روز ۸ مهر ۱۳۵۹( ۳۰ سپتامبر ۱۹۸۰)، چهار فروند فانتوم مسلح متعلق به گردان ۳۳ پایگاه سوم شکاری همدان با قرار گرفتن در ابتدای باند پرواز آماده پرواز شدند. در همین زمان یک فروند هواپیمای سوخت رسان ۷۰۷ با اسکورت دو فروند تامکت مسلح به موشک‌های دوربرد فونیکس به پرواز در آمده بود و به سوی منطقه ملاقات با فانتوم‌ها پیش می‌رفتند.

• در نقطه ایستایی فانتوم‌ها با تانکر سوخت رسان ملاقات کرده و کار سوخت گیری انجام می‌شود. بعد از اتمام عملیات سوخت گیری فانتوم‌ها به سمت مرز حرکت می‌کنند قبل از عبور از مرز طبق طرح قبلی به دو گروه دو فروندی تقسیم شدند گروه اول شروع به افزایش ارتفاع کرد، این افزایش ارتفاع به قدری زیاد بود که رادارهای عراق به راحتی می‌توانستند آنها را ردگیری کنند و به همین دلیل متوجه گروه دیگر که در ارتفاع بسیار پایینی پرواز می‌کردند نشدند.

• بعد از عبور گروه دوم از مرز، گروه اول بلافاصله ارتفاع خود را بسیار کم می‌کند و با سرعت به سمت نیروگاه برق بغداد روانه می‌شود در این هنگام گروه دوم در راه تاسیسات اوسیراک بود. با توجه به سرعت بالای فانتوم‌ها و همچنین پرواز در ارتفاع پایین، هرلحظه امکان داشت هواپیماها با کابل‌های برق و عوارض طبیعی برخورد کنند.

• در حدود ۴ کیلومتری تاسیسات، فانتوم‌ها خود را برای زدن ضربه نهایی آماده کردند، لذا به سرعت ارتفاع خود را افزایش دادند و در یک موقعیت مناسب با شیرجه‌ای دقیق همه ۱۲ بمب خود را بر روی هدف رها کردند. بنابر گزارش خلبانان ایرانی، کل زمانی که فانتوم‌ها بر روی تاسیسات بودند به ۶ ثانیه هم نمی‌رسید، به همین جهت هیچ کدام از پدافندهای مستقر در تاسیسات فرصت این که به هواپیماها شلیک کنند را پیدا نکردند.

• در همین زمان و در نقطه‌ای دیگر گروه اول به هدف خود رسیده و نیروگاه برق نزدیک بغداد را با موفقیت کامل منهدم می‌کند.
• عملیات این گروه به قدری با دقت انجام شده بود که شهر بغداد تا چند روز بعد از آن حمله برق نداشتند.

• علی رغم اینکه عملیات بدون هیچگونه تلفات به پایان رسید و خواسته‌های عملیات توسط هردو گروه محقق گردید، ولی قدرت تخریبی بمباران به حدی نبود که قابل جبران نباشد. به ذخائر سوخت هسته ای در این عملیات آسیب جدی وارد نشد اما پدافند هوایی در این عملیات صدمه دید و عملاً چندماه پیشروی پروژه را به عقب بازگرداند و عراقیها از ادامه فعالیت برای ساخت این راکتور نامید نشدند. از اینرو آنها با کمک کارشناسان فرانسوی اقدام به بازسازی نیروگاه نمودند.

•• میخائیل رمضان بدل شیطان صدام حسین در خاطرات خود در این باره می نویسد :

• اوسيراك

• عراق مي رفت تا قدرت هسته اي شود و اولين بمب هسته اي خود را آماده نمايد . اما بدشانسي موجب تأخير برنامه هاي هسته اي شد. ابتدا جنگنده هاي ايراني و چندي بعد، هشت جت جنگندهء اف-16 با پوشش شش جنگندهء اف-15 به نيروگاه هسته اي «اوزيراك» در التويثه (واقع در جنوب شرق بغداد) حمله كردند.

[ نقل از مضمون ترجمه ! در حقیقت اف 15 ها تحت پوشش اف 16 ها بمباران را انجام دادند ! اف 15 های مک دانل داگلاس در آن سال تنها بمب افکن بودند ! و اف 15 های ایی ایگل استریک کنونی شرکت بوئینگ جنگنده برتری هوایی ( چند منظوره ) هستند ]

حملهء جنگندههاي اسرائيلي كه بيش از دو دقيقه طول نكشيد، خسارات بسيار سنگيني به بار آورد. تنها مقدار اندكي از مواد هستهاي كه در نقاط دوردست در زير زمين نگهداري ميشدند، سالم ماندند. فقط يك ماه ديگر لازم بود تا نيروگاه تكميل شود و عراق بتواند مواد اوليهء بمب هستهاي را تهيه نمايد.

• خاطرات میخائیل رمضان فصل 2 جنگ ایران

• در كتابي كه به نام «دقيقتان فوق بغداد» به همين مناسبت انتشار يافت از قول « عزر وايزمن » (رئيس جمهور وقت اسرائيل) نوشته شده است كه عراقيها تنها يك ماه زمان لازم داشتند تا اولين بمب اتمي خود را بر روي يكي از شهرهاي ايران آزمايش كنند.
______________________

• نکات نقض در منابع :

• در بعضی منابع تاریخ عملیات هشتم مهرماه ذکر گردیده است و در اکثر منابع رسمی جمهوری اسلامی و ویکی پدیا فارسی حمله هوایی اسرائیل سه ماه بعد ذکر شده اما حمله هوایی ارتش اسرائیل که در یکی از منابع یک هفته بعد ذکر شده بود !! در حقیقت شش ماه بعد در تاریخ یکشنبه 17 خرداد 1360 انجام شده !!

• عملیات بمباران توسط جنگنده های ایرانی طی شش ثاینه اما توسط جنگنده های اسرائیلی حدود دو دقیقه ذکر شده! که شاید نهفته در خصوص عملکرد پدافند یا نقطه ضعف عملیات باشد.

• و مهم تر اینکه این عملیات بدون تلفات برای ایران ذکر شده در حالی که بنا به اظهار کاپیتان سرهنگ بازنشته fبهروز مدرسی ، خلبان سی 130 هرکولس ارتش شاهنشاهی ، مفختر به دریافت نشان افتخار بالاترین رکورد سورتی پرواز ترابری جتگ در ایران :

• پیکر پاک و هواپیمای فانتوم اف 4 به خلبانی تاپ گان ارتش ایران کاپیتان سروان خلبان ظريف خادم عضو تیم آکروجت تاج طلائی هيچگاه از پرواز جنگي ۸ مهر ۱۳۵۹ ( عملیات شمشیر سوزان – حمله به تاسیسات اتمی عراق ) بازنگشت !
( هیچگونه خبری مبنی بر اصابت ، سقوط ، اسارت یا جان باختن ایشان تا کنون وجود ندارد اهر چند همگی پس از سقوط صدام ایشان را جان باخته و شهید می دانند )

متاسفانه از این عملیات بی نظیر و تاریخی و سرنوشت ساز فداکارانه و پر افتخار برای نیروی هوایی ارتش ابران و جان باختگان آن که در حقیقت دستکم در یک مرحله باعث نجات جان ضدها هزار ایرانی در جند نسل گردیده قطعاً به دلیل همکاری مستیم و غیر مستقیم و فصول اشتراک با اسرائیل هرگز یادی نمی گردد.

• درود بر همه آنان که گمنام بی ادعا ، به دور از عناوین و نامها و عقاید و باورها تنها در یک نام … نام مقدس ایران پیکار کردند ، پر افتخار زنده اند یا در قلب های ایرانیان جاودانه گشته اند.

سوال محتمل شما :
چرا اسرائیل به ایران کمک کرد !؟

ج – اسرائیل به ایران کمک نکرد ! اسرائیل به خودش کمک کرد ! 1- جلوی خطر حمله احتمالی عراق به تل آویو رو گرفت . 2- با جلوگیری از شکست ایران در جنگ ، جبهه متحد عربی را تا کنون با جمهوری اسلامی سرگرم نگه داشت و مسئله قدس را با نگرانی از خطر جمهوری اسلامی از یاد عرب ها برد !!!

این آخرین بار نبود که اسرائیل به جمهوری اسلامی یاری رساند !! در ماجرای مشهور ایران کنترا اسرائیل سلاح مورد نیاز ایران رو هم در سال 1364 از طریق آمریکا تامین کرد !! تا ایران در آن سال مجبور به ترک مناقشه با عراق نباشد و به جنگ ادامه بدهد ! در ویکی پدیا ایران.کنترا رو بخونید یا صبر کنید پست های بعدی !!

• منابع :

• ↑ Iran Bombs Iraqi Nuclear Facility
• ↑ By Marsha B Cohen. «Eyes on the skies over Iran’s reactor» (انگلیسی). آسیا تایمز آنلاین. ۱۰ اوت ۲۰۱۰. خاورمیانه. بازبینی‌شده در ۴ نوامبر ۲۰۱۰.
• ↑ joshua_pollack. «Nuclear Warfare» . ACW، ۲۶ اوت ۲۰۰۹.
• ویکی پدیا فارسی :
• اوسیراک
• عملیات اپرا
• جنگ ایران و عراق
• جواد فکوری
• ↑ ساختار ارتش دفاعی اسرائیل و یگان‌های آن ، وزارت امور خارجه اسرائیل
• Air Forces – December 2011″ . Flight International. December 13, 2011
برگه»اسلحه برتر» فیسبوک