برخی نمادهای مصری

اخت(Akhet)
این نماد بیانگر افقی است که خورشید آنجا پدیدار و ناپدید می شود. بدین تریب افق تجسم ایده ی طلوع و غروب آفتاب است. مشابه با دو قله ی نماد دجو (Dejew) یا نماد کوهستان یا قرص خورشیدی در مرکز است. قله ی غربی منو(Manu) و قله ی شرقی بخو(Bakhu) نامیده می شود که هر دو قله بوسیله ی آسمان پشتیبانی می شوند.
هم آغاز و هم پایان روز بوسیله ی اکر(Aker) ایزد دو شیر، نگاهبانی می شود. در پادشاهی جدید، هرم اخت(Harmakhet:«ساعات در افق») ایزد طلوع و غروب خورشید شد. این ایزدبه شکل یک شاهین، یا بصورت یک ابوالهول(sphinx:موجود افسانه ای) دارای بدن شیر و سر و سینه ی یک زن، یا بصورت یک ابوالهول با بدن یک شیر تصویر می شود.

امنته(Amenta):این نماد بیانگر دنیای زیرین یا سرزمین مردگان است. در اصل به معنای افق غروب خورشید است بعدها نماد ساحل غربی نیل شد، جایی که خورشید غروب می کند و همچنین مصریان بطور سنتی مردگان خود را دفن می کنند.

انخ(Ankh) این نماد زندگی جاودان است. ایزدان اغلب یک انخ جلوی لب های فردی نگاه می دارند که پیشکش «نفس زندگی» تصور می شود.
نفسی که شما در زندگی پس از مرگ نیازمند آن هستید.

عتف(Atef) اوزیریس، تاج عتف بر سر می گذارد که متشکل از تاج سفید مصر بالایی و پرهای سرخ رنگ بیانگر بوزیریس(Busiris)،
مرکز کیش اوزیریسی در دلتا می باشد.

با(Ba)این با را می توانیم شخصیت یک فرد بنامیم. با بدن را در زمان مرگ ترک می کند. در طول روزها، با خود را مفید می سازد و در شب به قبر باز می گردد.
در این زمان، به دنبال مومیایی فردی می گردد که به آن تعلق دارد.
در مواردی که مومیایی گم شود یا آسیب ببیند اغلب مصریان برای با یک مجسمه شبیه فرد در گذشته می سازند.

سبوهای کنوپی(Canopic Jars)در زمان مومیایی کردن اندام های داخلی برداشته شده و در چهار ظرف قرار داده می شود. این ظروف اغلب درپوش هایی به شکل انسان یا جانور دارند. واژه کنوپی از نام یونانی ایزد محلی کنوپس در دلتای نیل می آید که بیانگر یک گلدان با سرانسانی است. سبوهای کنوپی می تواند از سنگ آهک، مرمر سفید، چوب،سفال یا حتی نوعی کارتن متشکل ار لایه های پاپیروس(cartonnage) ساخته شده باشد. سرهای سبوها بیانگر چهار پسر حورس هستند از چپ به راست
ایمسته(Imsety): سر انسانی، نگاهبان جگر(کبد)؛ قبخ سنوئف(Qebekh-sennuef): سر قوش، نگاهبان روده ها؛ هپه(Hapy):سر عنتر، نگاهبان ریه ها؛ دموتف(Duamutef): سر شغال یا سگ وحشی، نگاهبان معده.

دشرت(Deshret)
تاج سرخ: بیانگر مصر پایینی (شمالی)

جد(Djed) اعتقاد بر این است که جد، ستون فقرات انسان است. جد بیانگر استواری و نیرو است. در اصل مرتبط با ایزد آفرینش، پته می باشد. خودش «جدشریف» نام دارد.کیش اوزیریس، آن را بعنوان ستون فقرات اوزیریس نامید. یک ستون جد اغلب روی کف تابوت نقش می شود جایی که ستون فقرات فرد درگذشته قرار می گیرد، این سبب شناسایی فرد درگذشته توسط شاه دنیای زیرین،اوزیریس می شود.
همچنین بعنوان نماد استواری برای سفر مرده به زندگی پس از مرگ عمل می کند.

جو(Djew)که بمعنای کوهستان است، نمادی که دو قله با دره ی نیل در میان خود را بیان می کند. مصری ها معتقدبودند که یک رشته کوه کیهانی وجود دارد که آسمان را نگاه می دارد. این رشته کوه، دو قله دارد، راس غربی که منو(Manu) نامیده می شد و راس شرقی که بخو( Bakhu) نام داشت. آسمان بر این نوک های دو قله تکیه داشت. هر راس در این رشته کوه توسط یک شیر مقدس نگاهبانی می شدکه کارش محافظت از خورشید در حین طلوع و غروب بود.همچنین این کوهستان نماد قبر و زندگی پس از مرگ بود، شاید بدلیل اینکه بیشتر قبور مصری ها در زمین کوهستانی در مرز دره ی نیل واقع بود. در برخی متون، ما انوبیس، نگاهبان مزار را می یابیم که بعنوان «او که بالای کوهستان است»خطاب می شود. برخی اوقات هثور را می یابیم که صفات یک مقدس زندگی پس از مرگ را بخود گرفته، در این حال او «بانوی نکروپولیس(Necropolis: گورستان یا شهر مردگان)» نامیده می شود. اوبصورت سر یک گاو که از کنارکوهستان بیرون زده مجسم می شود.

پرِ ماعت(Feather of Maat) بیانگر حقیقت، اخلاق و تعادل است. کار فرعون تقویت ماعت بوده است. وقتی یک فرعون در می گذشته، ماعت گم می می شود و دنیا در هرج و مرج فرو می رود، فقط تاج گذاری یک فرعون جدید می تواند ماعت را بحال اول بازگرداند.

طلسم اوزیریس(Fetish of Osiris)
پوست جانوری که از چوبی آویزان باشد،
این نماد اوزیریس و انوبیس است.

گندم کوب و عصای سرکج(Flail and Crook)
نمادی از سلطنت، شان و اقتدار و فرمانروایی

هب(Heb)نشان حجاری شده ی هب بیانگر یک کاسه مرمر سفید است.
این کاسه ها برای مقاصد ویژه ای در جشن ها و ضیافت ها مورد استفاده قرار می گرفت.

هب-سد(Heb-Sed) نشان حجاری شده ی هب-سد ترکیبی از دو نشان هب و سد است.
بیانگر هب-سد یا جشن ویژه ی سی امین سالگرد (Jubilee)است.
این جشن در سال سی ام فرمانروایی فرعون برگزار می شد و اعتقاد بر این بود که سبب تجدید قوای فرعون برای فرمانروایی بر دو سرزمین است.

هجت(Hedjet)
تاج سفید. این تاج مصر بالایی(جنوبی) بود.

ایب(Ieb)این نماد بیانگر قلب است. مصریان معتقد بودند که مرکز همه آگاهی و هشیاری، حتی مرکز خود زندگی، قلب است. هنگامی که فردی می مرد گفته می شد که «قلبش رفته است». قلب تنها اندامی بود که در حین مومیایی از بدن جدا نمی شد. در کتاب مردگان، این قلب است که در برابر پرِ ماعت وزن می شود تا معلوم شود آیا یک فرد لیاقت پیوستن به اوزیریس در زندگی پس از مرگ را دارد یا خیر.

ایمنت(Imenet)
این نمادها بیانگر صحرای آکا(AKA)در سرزمین مردگان است.
افقی که در آن رع شب ها می میرد و به دنیای زیرین وارد می شود.

کا(Ka) کا معمولا بعنوان «روح» یا «روان» ترجمه می شود. هنگامی که فردی زاده می شود کا به وجود می آید. اعتقاد براین است که خنوم(Khenum) ایزد با سر قوچی شکل در زمان تولد افراد، کا را روی چرخ کوزه گری خود می سازد. تصور می شد هنگامی که فردی می میرد «کای خود را می بیند». کای هر فرد بعد از اینکه بدنش می میرد به زندگی پس از مرگ ادامه می دهد.
برخی قبور شامل الگوهای خانه هایی هستند زیرا کا به جایی برای زندگی نیازمند است.
پیشکش های خوراکی و نوشیدنی در ورودی قبر گذاشته می شود تا کا بتواند بخورد و بیاشامد.

خپرش(Khepresh)
تاج آبی که تاجی تشریفاتی است و اغلب در مراسم به سر گذاشته می شود.

خت(Khet)این نماد بیانگر چراغ یا منقل آتش بر روی پایه ای است که از آن شعله ای ظاهر می شود. آتش در خورشید و در نماد خودش یورئیس که آتش پرتاب می کند تجسم می باید. همچنین آتش نقشی در تصور مصریان از دنیای زیرین بازی می کند. یک جنبه ی ترسناک دنیای زیرین مشابهت آن با تصور مسیحیان از جهنم است. بیشتر مصریان علاقمند به پرهیز از دریاچه ها و رودهای آتشین آن هستند که دیوهای آتشین در آن ساکن هستند.

مات(Maat)
بیانگر حقیقت، اخلاق و تعادل.
مقدسان اغلب ایستاده روی این نماد دیده می شوند، مثل این که بر بنیادی از ماعت ایستاده اند.

منت(Menat)این نماد بیانگر گردنبند منجوق دوزی با مهره های سنگین با شکل یک هلال درجلو و یک بخش متقابل در پشت است. این نمادی است رد ارتباط با ایردبانو هثور (Hathor) و پسرش ایهی(Ihy). در واقع، هثور بعنوان «منات بزرگ»(Great Menat) مشهور بود. اغلب هثور را در حال استفاده از منات بصورت لوله ای که از طریق آن قدرتش را صادر می کند. این بیانگر ایده های لذت، زندگی، توان جنسی، باروری، زادن و باززایی است. دیدن پیشکش منات توسط شاه به هثور، در پادشاهی جدید غیرعادی نبود. این احتمالا به معنای آن بود که شاه بگونه ای نمادین همراه با پسر ایزدبانو، ایهی نمایانده شود. این ایده همگون سازی یزدانی رایج بود گرچه بهترین نمونه ها، نمایش شاه بصورت ایزد شاهین، حورس بود.

منهد(Menhed) یک تخته نوشتن. نگارش مهارت بسیار مهمی برای مصریان کهن بود. نوشتن توسط گروهی از کاتبان نسخ خطی انجام می شد. تجهیزات نوشتن که توسط این کاتبان استفاده می شد شامل خته ای بود که سیاه نگاه داشته می شد و رنگدانه های سرخ، یک سبوی آی و یک قلم. برای آنکه نوشتن در یک وضعیت مطلوبی انجام شود حتی برخی شاهان و نجبا هم مغرورانه با تخته ی نوشتن بدست نشان داده شده اند. .

نئوس(Naos) زیارتگاهی که در آن تندیس های مقدس نگاه داری می شود بویژه در جایگاه های مقدس معبد. معمولا یک ضریح چوبی کوچک درون یک ضریح بزرگ از سنگ یکپارچه قرار داده می شد و برخی اوقات بگونه ای گسترده تزیین می شد. همچنین بعنوان اصطلاحی برای جایگاه مقدس معبد استفاده می شود.

نبو(Nebu)این نماد بیانگر طلاست که بعنوان یک فلز یزدانی تصور می شد، اعتقاد براین بود که بدن ایزدان از طلاست.
سطح صیقل یافته ی آن مرتبط با درخشندگی خورشید است.
طلا برای زندگی پس از مرگ اهمیت داشت زیرا نمایانگرجنبه های جاودانی آن بود. تا پادشاهی جدید، اتاق مدفن سطلنتی «اتاقِ طلا» نام داشت.

نخبت(Nekhbet)
یک ایزدبانو که بصورت کرکس تصویر شده است. بانوی محافظ مصر بالایی.

نبطی(Nebty)
دو بانوی مصر بالایی و پایینی.
نخبت(Nekhbet)، ایزدبانوی کرکس، محافظ مصر بالایی و وجت( Wadjet) ایزدبانوی مار کبرا مرتبط با مصر پایینی و دلتای نیل.

نمس(Nemes)
یک روسری راه راه که توسط فرعون ها بر سر گذاشته می شد.

نتر(Neter)
ایزدان یا هر چه که به ایزدان مرتبط باشد.

ترکه نخل(Palm Branch)
مصریان به ازای گذشتن هر سال از زندگی یک فرعون، شکافی در یک ترکه نخل ایجاد می کردند.
این نماد اندازه گیری زمان بود.

پت(Pet)این نماد، آسمان را بصورت سقفی به تصویر می کشدکه در مرزهای پایانی خود فرومی ریزد، به همان طریقی که آسمان واقعی بنظر می آید به افق می رسد. این نماد اغلب درموضوع های نقوش معماری؛ بالای دیوارها، و چارچوب درب ها بکار برده شده است و نماپردازی ازب هشت است.

تپه ی فرعون (Primordial mound)مصریان باور داشتند که در حین آفرینش، این تپه از دریای هرج و مرج برآمده تا زمین خشک را بوجود آورد.
این ایده ی برآمدن تپه، تاثیر عمیقی بر مصریان دارد و در هر چیزی از طرح های معبد تا الهام های یزدانی در پشت سنگ های اهرام بکار رفته است.

پشنت(Pshent)تاج دوگانه، تاج سرخ و تاج سفید که با هم بیانگر مصر یکپارچه هستند.
گر چه مصر همیشه یک ملت متحد نبوده اما در زمان اتحاد، در قوی ترین وضعیت بوده است.
نرمر(منسNarmer (Menes) بنیادگذار نخستین سلسله پادشاهی در حدود 1300 سال پیش از میلاد، نخستین فردی است که این تاج را بر سر گذارده است.

رع(Ra)خورشید نخستین غتصر زندگی در مصر کهن بوده است ما این اهمیت را در بازتاب آن در هنر و دین می یابیم. برخی از محبوب ترین ایزدان یک ارتباط خورشیدی داشتند. خورشید نخستین بار بعنوان حورس، بعد بعنوان رع و بعدها بصورت امون-رع پرستیده می شد. نماینده های بسیاری از خورشید وجود دارد، شامل خپری،سوسک بزرگ سرگین غلتان که نماد صبح است و ایزد با سر قوچ خنوم که نماد عصر است. در حین فرمانروایی اخن اتن(Akhenaten) خورشید بعنوان اتن پرستیده می شد. شکلی از قرص خورشید با اشعه هایش بصورت بازوانی که نمادهای انخ را نگاه می دارند به تصویر کشیده سده است. شکل معمول دیگر ی که خورشید می گرفت حورس بهودتی، قرص خورشید بالدار در پهلوهای یورئیس است.

رخیت(Rekhyt) این پرنده شانه بسر نامیده می شود و با کاکل سرش و بال هایش که برای پیشگیری از پرواز، به عقب کشیده شده است شناخته می شود. اغلب زیر پای یک فرمانروا دیده می شود تا بفهماند مردم تابع فرمانروا هستند.

سع(Sa)این نماد یعنی حفاظت. سرچشمه ی آن نامشخص است اما تصور می شود که بیانگر یا یک سرپناه جمع شده یک چوپان یا یک پاپیروس محافط زندگی قایقرانان مصری کهن باشد. در هر دوصورت روشن است که نماد محافظت است. از زمان های اولیه سا نقش مهمی را در طراحی جواهرات بازی می کند. اغلب همراه با نمادهای دیگر بخصوص انخ، وز و جد بکار می رود. اغلب تائرت، ایزد اسب آبی فرزندآوری را در حالی می بینیم که پنجه اش را روی پایه ای با نماد سا تکیه داده است.

سوسک سرگین غلتان(Scarab)سوسک سرگین غلتان نامیده می شود زیرا کارش غلتاندن گویی از سرگین در طول زمین است. مصریان این رفتار را مشاهده کردند و آن را برابر با گوی خورشید گرفتند که رد طول آسمان می غلتد. آنها این منبع غذای گوی شکل را با کیسه ی تخمی اشتباه گرفتند که سوسک ماده سرگین غلتان می گذارد و آن را زیر شن و ماسه دفن می کند. هنگامی که سوسکها از تخم ها بیرون می آیند بنظر می رسد آنها از ناکجا آمده اند، که آن را نماد آفرینش خودبخودی می سازد. در این نقش، این سوسک با طلوع خورشید مرتبط می شود. خپری ایزدی با سر سوسک سرگین غلتان بود.
سد(Sed)این نمودی از غرفه ی ویژه ای بود که در مراسم هب-سد بکار می رفت.

سخم(Sekhem) نماد اقتدار

سمه(Sema)این نماد به ریه هایی تفسیر شده است که به نای متصل هستند. در یک هیروگلیف این نماد بیانگر اتحاد بین مصر بالایی و مصر پایینی است. سایر نمادها اغلب افزوده می شوند تا بیشتر این اتحاد را بازتاب دهند. در این تفسیرها سمه را وابسته به دو گیاه می بینیم پاپیروس و نیلوفر آبی(lotus). پاپیروس بیانگر مصر پایینی و نیلوفر آبی بیانگر مصر بالایی است. در سایر نمودها ما دو ایزد را در پیوند با سمه با استفاده از نیلوفر آبی و پاپیروس می بینیم که نماد پیوند مصر بالایی و پایینی هستند.

سزن(Sesen) یک گل نیلوفر آبی. این نماد خورشید، از آفرینش و باز زاده شدن است. زیرااین گل در شب بسته می شود و زیر آب می رود و در سپیده دم باز بالا آمده و باز می شود. مطابق با استوره ی آفرینش این یک گل بسیار بزرگ نیلوفر آبی بود که نخسین بار در هرج و مرج آبی، در آغاز زمان بالا و بیرون آمد. از خود این نیلوفر آبی بسیار بزرگ، خورشید در نخستین روز طلوع کرد.نمادی از مصر بالایی.

شی(She)برکه ی آب. مصریان حجم اب را با خطوط موجی عمودی برابر ترسیم می کردند. هنگامی که این خطوط در یک مربع بسته می شد به معنای دریاچه یا برکه بود. مصریان باور داشتند که آب یک ماده ی اولیه است که همه ی آفرینش از آن آغاز شده. زندگی در صحرای مصر وابسته به آب بود و یک برکه ی آب بمثابه یک تجمل بزرگ بوده. نقاشی های بسیاری در قبور هست که نشان می دهد در زندگی پس از مرگ، درگذشتگان از یک برکه ی آب می نوشند.

شن(Shen) یک حلقه طناب که هیچ آغاز و پایانی ندارد، نمود جاودانگی است. قرص خورشید اغلب در مرکز آن ترسیم می شود. همچنین بنظر می رسد که شن نماد محافظت است. اغلب نماد شن بشکل پرنده ای که مقدسان آن را محکم گرفته اند دشده می شود، حورس شاهین، موت کرکس. در پرواز بالای سر فرعون ها با بالهای کاملا گسترده در یک حالت محافظت کننده. واژه ی شن از واژه ی «شنو»(shenu) می آید که بمعنای «حلقه زدن به دور چیزی» است و در شکل امتداد یافته اش به بیضی با خطوط افقی در انتهایش تبدیل می شود که نام شاه را احاطه کرده است.

شنو(Shenu) بیشتر بعنوان بیضی با خطوط افقی در هر دو سویش.
این شکل بیانگر حلقه ای طناب است که در آن نامی نوشته می شود.
محافظت کننده از آن نام.

زیزتروم(Sistrum)زیزتروم یک ابزار کوبه ای مقدس است که در کیش هثور بکار برده می شد. زیزتروم شامل یک چارچوب چوبی یا فلزی که رشته ها و قرص های شُل فلزی که با هر حرکتی جرنگ جرنگ به صدا در می آمد. دونوع زیزتروم وجود اشت، یکی ایبا(iba) بشکل سک حلقه ی ساده بود مثل یک نعل اسب بسته با میله های فلزی ردطول آن بالای یک سر هثور و یک دسته ی دراز. دومی، سشت() شکل یک ضریح معبد بالای یک سر هثور داشت با حلقه های تزیین شده ای در هر سو. جغجغه ها درون جعبه ی ضریح بود. معمولا توسط بانوان رده بالا حمل می شدند.

تیت(Tiet)سرچشمه ای اصلی این نماد ناشناخته است. از بسیاری جهات شبیه یک انخ است به استثنای بازوانش ک به پایین خمیده اند. معنای آن نیز یادآور انخ است، اغلب بمعنای رفاه یا زندگی ترجمه می شود. در اوایل سوسین سلسله پادشاهی درمی یابیم که تیت هنگامی ک همراه با ستون انخ و جد ظاهر می شود بعنوان آرایه ی تزیینی بکار برده شده است. تیت مرتبط با ایزیس است و اغلب «حلقه ی ایزیس» یا «خون ایزیس» نامیده می شود. بنظر می رسد که نامیدن «حلقه ی ایزیس» به دلیل شباهت آن به گرهی است که لباس هایی را که ایزدان می پوشند استوار نگاه می دارد. معنای «خون ایزیس» نامعلوم است اما اغلب بعنوان تعویذی ساخته شده از نگ یا شیشه ی سرخ، در مراسم تدفین بکار می رفت. در دوره های بعدی این نماد علاوه بر ایزیس با ایزدبانوان نفیتس، هثور و نوت نیز مرتبط می شد. در همه ی این موارد بنظر می رسد بیانگر ایده ی رستاخیز و زندگی جاودانی باشد.

اوجت(Udjat)
چشم سالم حورس. نماد سلامتی و محافظت

یورئیس(Uraeus) مار کبری تمثیل مصر پایینی است. این نماد مرتیط با شاه و پادشاهی مصر پایینی است. همپنین مرتبط با خورشید و بسیاری از مقدسان است. کبریا نماینده «چشم آتشین رع» است که در آن می توان دو یورئیس در هر سوی قرص خورشیدی بالدار را مشاهده کرد. در آغاز پادشاهی میانی، نمادیورئیس روی تاج یا آرایش موی بانوان خاندان سلطنتی ظاهر می شد. این نماد بعنوان نماد محافظت بکار می رفت، مصریان باور داشتند که مار کبرا به هر دشمنی که نزدیک شود آتش پرتاب خواهد کرد.

یوشبتی ها(Ushabtis)با ترجمه تحت لفظی یعنی «پاسخ دادن». این یک تندیس کوچک مومیایی است که در قبور قرار داده می شود که در زندگی پس از مرگ به نفع فرد در گذشته اقدام کند. در برخی از قبور در اواخر پادشاهی جدید، گروه های کاملی از کارگران یوشبتی با ابزارهای مختلف برای انجام کارهای گوناگون می گذاشتند. یک مجموعه ی کامل شامل 401 یوشبتی می شد، یکی برای هر روز سال؛ 365 بعلاوه ی 36 سرکارگر.

وز(Was)این نماد قدرت و فرمانروایی است. عصای سلطنتی وز توسط مقدسان بعنوان نمادی از قدرت شان حمل می شود.
همچنین توسط شاهان و بعدها توسط افرادی با منزلت کمتر در مراسم تدفین حمل می شود.

قرص خورشیدی بالدار(Winged Solar Disk) این نماد شکلی است که ایزد حورس بهودتی(Behudety)، حورس ادفو(Edfu) در نبردهایش با سث(Seth) می گیرد. ایزد تحوت(Thoth) از جادو برای تبدیل حورس به یک قرص خورشیدی با بال های کشیده ی شکوهمند استفاده می کند. ایزدبانوان نخبت(Nekhbet) و یوعزت(Uazet) به شکل مارهای یورئیسی در کنارش به او می پیوندند.