ایزدبانوان مصری

ایزدبانوان:
بَستت(Bastet): پاره کننده
مرکز کیش:بوبـَستیس (Bubastis) در دلتا
ویژگی ها: بعنوان یک ایزدبانوی خورشیدی، او نماد گرماست، زندگی که به خورشید قدرت می دهد. کیش او در اوایل دومین سلسله پدیدار شد. همانند یک گربه، او برای چابکی و نیرمندیش تحسین می شد. بست از رع در برابر مار بزرگ، اَپِـپ(Apep) دفاع کرد.
نماد: بانویی با سری از یک گربه ی اهلی شده، برخی اوقات یک عود مصری(sistrum) را نگاه می دارد.
ارتباطات: دختر و زن رع، مادر خنسو و ماهِـز(Maahes)

هَـثور(Hathor): بانوی بهشت
مرکز کیش:دندرا(Dendera) و سرتاسر مصر
ویژگی ها: از آنجا که پرستش او به زمان هایی پیش از تشکیل سلسله های سلطنتی باز می گردد ما هثور را با بسیاری از ایزدبانوان محلی می شناسیم و می توان گفت که همه ی این ایزدبانوان شکل های از هثور بودند. در زمان های گوناگون او را در نقش ایزدبانوی آسمان، ایزدبانوی شرق، یک ایزدبانوی ماه، یک ایزدبانوی رطوبت، یک ایزدبانوی باروری، یک ایزدبانوی کشاورز، و یک ایزدبانوی دنیای زیرین می بینیم.
هثور ایزدبانوی سرخوشی، مادری و عشق است. او حامی زنان باردار و یک ماما تصور می شد. او حامی همه ی زنان، بدون توجه به موقعیت اجتماعی شان بود. بعنوان ایزدبانوی موسیقی و رقص، نماد او عود مصری(نوعی بربط /Sistrum) بود. بعنوان ایزدبانوی باروری و ایزدبانوی رطوبت، هثور را با سیلاب نیل مرتبط می کردند. در این رابطه، او را با ستاره ی Sothis مرتبط می دانستند ( در دوران معاصر ستاره ی شعرای یمانی ) و زمانی که این ستاره در بالای افق دیده می شد خبر از وقوع سیلاب سالانه ی نیل می داد. در استوره ی رع و هثور، او «چشم رع» نامیده می شود.
در دوره های بعدی هنگامی که کیش اوزیریس محوبیت بدست آورد، نقش او تغییر یافت. در آن زمان او رسیدن درگذشتگان به دنیای زیرین را خوشامد می گفت، از شاخه های انجیر مصری اب به ارواح مردگان می داد و به آنها غذا تعارف می کرد. همچنین هثور بیانگر گاوی بود که به مردگان شیر می داد، بدین ترتیب آنها را در حین مومیایی شان، سفرشان به تالار داوری و توزین روح شان نگاه داشته و حمایت می کرد. در اواخر دوره، زنان درگذشته خودشان را با هثور و مردان درگذشته خودشان را اوزیریس مرتبط می کردند.

نماد: هثور در اصل بشکل یک گاو پرستش می شد، برخی اوقات بصورت گاوی با ستاره هایی بر او. بعدها او بصورت زنی با سر یک گاو، صورتی عریض و متین نشان داده می شد، برخی اوقات او با گوش ها یا شاخ های یک گاو به تصویر کشیده می شد. همچنین او با آرایشی که شباهت به دو شاخ با یک قرص ماه بین آنها داشت نشان داده می شد. برخی اوقات او به شکل گاوی که در یک قایق ایستاده است و با نی های پاپیروس بلند احاطه شده در می آمد. بعنوان «بانوی نکروپلیس» او با سری از یک گاو که از دامنه ی کوهی بیرون زده نشان داده می شد. در این مورد او گردنبندِ منت(Menat) در بردارد که نماد باز زاده شدن است.
ارتباطات: دختر موت و رع. زن رع، مادر ایهی(Ihy). در بسیاری از افسانه ها او مادر حورس بزرگ است.

ایزیس(Isis): تاج و تخت

مرکز کیش: معبدی در جزیره ی فیلئه(Philae) به او پیشکش شده است ولی در سرتاسر مصر مورد پرستش بوده است.
ویژگی ها:ایزیس یکی از نخستین و مهم ترین ایزدبانوان در مصر کهن است. او بعنوان همتای مونث اوزیریس محسوب می شد، نقشی که احتمالا پیش از برامدن نخستین سلسله ی سلطنتی در مصر برعهده داشته است. هیچ ایزد مصری دیگری همانند ایزیس در آزمون زمان این چننی مقاوم نبوده است. کیش او با برامدن سایر ایزدان مصری نه تنها از بین نرفت بلکه در میان یونانیان و رومیان نیز نفوذ یافت، پرستش او حتی تا همین امروز هم ادامه دارد.
او بعنوان مادر-ایزدبانوی بزرگ مورد احترام بود و بیانگر روح مادری به ابتدایی ترین شکل آن بود. او اغلب در حال شیر دادن حورس جوان دیده می شود. در استوره ی اوزیریس او یک زن وظیفه شناس، یک بیوه ی دردمند و حامی درگذشتگان است.
بعنوان یک ابزدبانوی بالدار او می تواند بیانگر باد باشد. در استوره ی اوزیریسف ارجاعاتی به ایزیس است که همانند باد شیون و ناله می کند. همچنین او بطور دائمی در جستجوی شوهر از دست رفته اش به بالا و پایین سرزمین مصر سفر می کند. هنگامی که بدن اوزیریس را می یابد او شکل یکی از سریع ترین پرندگان را بخود می گیرد، زغن. پر و بال زنان سریع به اینسو و آنسو در بالای بدن شوهرش پرواز و در همان حال در عزایش شیون می کند. او با بال زدن و پرکردن هوا در دهان و بینی اوزیریس، زندگی را به او باز می گرداند.
ایزیس یک افسونگر بزرگ، یک ایزدبانوی جادو است. همراه با ثوث، او به نوع بشر رازهای پزشکی را می آموزد. او مومیایی کننده و نگاهبان اوزیریس است. اغلب در پای تابوت ها با بال های بزرگ افراشته برای حمایت از درگذشتگان مورد پرستش قرار می گیرد.
نماد:زنی که روی سرش نماد هیروگلیف نامش است، که بیانگر یک سریر یا یک تخت است. اغلب با شاخ ها و یک قرص خورشیدی بر سرش دیده می شود. برخی اوقات با بال هایی تصویر می شود. باید به یاد داشت که او یکی از اندک ایزدانی است که در استوره ی مصر کهن دارای بال است.
ارتباطات: دختر نوت و گب. خواهر اوزیریس، نفتیس و سث. زن هوزیریس. مادر حورس.

ماعت(Maat): ایزدبانوی حقیقت
مرکز کیش:سرتاسر مصر
ویژگی ها:ایزدبانوی ماعت بیانگر اندیشه های قانون، نظم و حقیقت است. واژه ی ماعت به معنای «آنچه که درست است» ترجمه می شود که زا ان برمی اید هر آنچه که حقیقی، منظم یا متعادل است. او همتای مونث ثوث است. می دانیم که او یک ایزدبانوی بسیار کهنی بوده زیرا او را رد قایق رع می یابیم که در بالای آب های مغاک نو(Nu) در نخستین روز برخاسته است. همراه با ثوث، آنها مسیر روزانه ی ایزد خورشید رع را ترسیم کردند. برخی اوقات اور ا«چشم رع» یا «دختر رع» می نامند.
همچنین ماعت نقش مهمی در کتاب مردگان دارد. در تالار ماعت است که داوری درباره ی مردگان انجام می شود و آن امر با توزینِ قلبِ (وجدانِ) فرد درگذشته در برابر پرِ ماعت صورت می گیرد. اگر تعادلی برقرار شود فرد درگذشته شایسته ی ملاقات با اوزیریس در زندگی پس از مرگ می باشد. اگر قلب فرد در گذشته سنگین تر از پرِ ماعت باشد او توسط اموت بلعیده می شود.

نماد: زنی که پرهای بلندی از شترمرغ بر سر دارد. یا یک پرِ شترمرغ.
ارتباطات:دختر رع، زن ثوث.

موت(Mut): بانوی بهشت
مرکز کیش:تبس (Thebes)
ویژگی ها: موت مادرِ مقدس است، ملکه ی همه ی ایزدان. او همتای مونث امون است. موت خصوصیات بسیاری از سایر ایزدبانوان مصری را ربوده که ویژگی های مادرانه داشته اند. در حین پادشاهی جدید، ازدواج موت و امون یکی از بزرگ ترین جشنواره های سالانه بوده است. امون از معبدش در کَرنَک(karnak) آورده می شد، گروه بزرگی از پیروان او را برای ملاقاتش با موت در معبدش در لُکسور() همراهی می کردند. علیرغم ازدواج او با مون، موت شاید برای آنکه موقعیتش بعنوان مادر همه چیزها تثبیت شود دو جنسی بوده است. نماد هیروگلیف او یک کرکس است که بر تاج ملکه ی مصر قرار داشت تا مادربودن آنها مشخص باشد.
نماد: زنی که یک کلاه به شکل کرکس بر سر دارد با تاج دو گانه از مصر بالایی و مصر پایینی. در برخی تصاویر سر کرکس ها از شانه هایش بیرون زده است. برخی اوقات او یک عصای سلطنتی در دست دارد.
ارتباطات: زن امون، مادر همه ایزدان، مادرِ همه ی چیزهای زنده.

نیث(Neith): ایزدبانوی بزرگ
مرکز کیش:سَیس(Sais) در دلتای غربی
ویژگی ها: نیث یک ایزدبانوی شکار است. همچنین ممکن است که او یک ایزدبانوی جنگ باشد. دوره های پرستش او به دوره ی پیش از تشکیل سلسله های سلطنتی باز می گردد. در ابتدا او «مادر همه ی ایزدان» و «ایزدبانوی بزرگ» بود. تصور می شد که او نگاهبان مردان و ایزدان باشد.
بعدها، نیث بعنوان حامی مردگان تصور می شد، اغلب ایستاده با نفتیس در بالای تابوت ها دیده می شود. یا در حال کمک به ایزیس، نفتیس و سرکت(Serqet) برای محافظت از کوزه های کانوپیک{کوزه هایی که برخی اندام های حیاتی مردگان در حین مومیایی جدا و در آنها نگاه داشته می شد} بعنوان «بازکننده ی راه ها» او راهنمایی در دنیای زیرین بود، یک انوبیس مونث. در هژدهمین سلسله او ویژگی های هثور را بخود گرفت. بعنوان یک ایزد آفریننده گفته می شد که او همسر خنوم در الفانتین(Elephantine) باشد. بدلیل خِرَدَش،درحین نزاع حورس و سث بعنوان داور میانجی عمل کرد.
نیث نقش یک ایزد حکومتی را دردوره ی سلسله ی بیست و ششم بخود گرفت.هنگامی که شاهان سیس هجوم اسوریان را دفع کرده و مصر را دوباره متحد ساختند. این دوره در حدود یک قرن بطول انجامید و دین کوشش کرد که شکوه و افتخار گذشته را بازیابد. این زمان مناسبی برای پرستش یک ایزدبانوی کهن بود.
نماد:نیث به شکل زنی که تاج سرخ مصر پایینی را بر سر دارد و کمان و تیرهایی چلیپایی را نگاهداشته تصویر می شد. نماد کیش او یک سپر و تیرهای چلیپایی است. گاه گاهی او بصورت یک گاو بزرگ، مادرِ رع نشان داده می شد.
ارتباطات: در دوره های زمانی گوناگون تغییر می کرد. مادر سوبک، ایزیس، حورس،و اوزیریس. یا مادر رع. فرعون نکتنه بو(Nectanebo) دوم در سلسله ی بیست و ششم ادعا می کرد تو مادرش است. زن خنوم.

نفثیس(Nephthys): بانوی خانه
مرکز کیش:سرتاسر مصر.
ویژگی ها:نام او بمعنای «بانوی خانه» است که تصور می شود به کاخِ اوزیریس اشاره دارد. نفتیس از همسرش سث هیچ فرزندی بدنیا نیاورد. پسرش، انوبیس از وصلت او با اوزیریس بود. گفته می شود که او برای این وصلت اوزیریس را فریب داد مست کرد یا بصورت ایزیس تغییر چهره داد. از ترس خشم سث، نفتیس نوزاد را بلافاصله بعد از تولدش در باتلاق های دلتا پنهان ساخت. سث اوزیریس را به قتل رساند و نفتیس از ترس گریخت. او خواهرش ایزیس را یافت و به او در جستجوی بدن اوزیریس کمک کرد. نفتیس به خواهرش در باره ی نوزاد می گوید. در حین جستجو برای اوزیریس، ایزیس، انوبیس را می یابدو او را به فرزندی می گیرد. پس از یافتن بدن اوزیریس، او در مومیایی کردن اوزیریس به ایزیس کمک می کند. دو خواهر به دو پرنده تبدیل شده و بالیا بدن مرده پرواز و عزاداری می کنند. نفتیس اغلب در بالای تابوبت ها مورد پرستش است همانگونه که ایزیس در پایین تابوت با بال های گشوده برای دفاع از مرده مورد پرستش قرار می گیرد.
نماد: زنی که بر سرش نماد هیروگلیف نام خود را دارد.
ارتباطات: دختر نوت و گب، خواهر اوزیریس ، ایزیس و سث. زن سث، مادر انوبیس.

نوت(Mut): آسمان
مرکز کیش:سرتاسر مصر
ویژگی ها:نوت اصالتا یک ایزدمادری بود که فرزندان بسیاری داشت. هیروگلیف برای نام او ، اغلب به این صورت دیده می شود که بر سرش یک کوزه ی آب حمل می کند اما همچنین بصورت یک زهدان نیز تصور می شود. در حین روز، نوت و گب جدا می شوند اما هر بعد زا ظهر نوت برای ملاقات با گب پایین می ایید و این سبب تاریکی می شد. اگر در حین روز توفانی در می گرفت تصور می شد که نوت ندیک تر به زمین سُر خورده است. همچنین او نقش مهمی در استوره ی آفرینش بازی می کند.
نماد: بعنوان ایزدبانوی آسمان، او بصورت دراز کشیده از افق تا افق نشان داده می شود که فقط با نوک انگشتان و شست خود، زمین را لمس می کند. شوهرش، گب، اغلب زیر او خمیده است. همچنین بصورت یک ماده خوک عظیم به تصویر کشیده می شود که به خوک بچه های بسیاری شیر می دهد. این خوک بچه ها، نماد ستارگان هستند که او هر صبح پیش از سپیده دم می بلعد. تصور می شد که نوت مادر خورشید و ماه است. در برخی موارد، شکل گاو ماده بزرگی را می گرفت که چشمانش خورشید و ماه بودند.
ارتباطات:دختر شو و تِفنوت، خواهر دوقلوی گب. همسر گب و مادر اوزیریس، ایزیس، سث و نفثیس.

سخمت(Sekhmet): او که نیرومند است
مرکز کیش:ممفیس
ویژگی ها:یک ایزدبانوی خورشید. او نماد تاول زدن، سوختن، گرمای ویرانگر خورشید است. او ایزدبانوی تندخوی جنگ، ویرانگر دشمنان رع و ازیریس بود. خلق و خوی او غیرقابل کنترل بود. در افسانه های رع و هاثور، خشم سخمت آنقدر بزرگ شد که اگر رع دلش به حال ما نمی سوخت، او همه انسان ها را نابود می کرد. رع او را با آبجوی رنگ شده به رنگ سرخ خون فریب داد. سخمت که باور کرده بود خون اسنان است آن را نوشید و مست شد. خیلی زود خشم خود را فراموش کرد و ما از نابودی رهایی یافتیم.
سخمت، زن ایزد آفریدگار پته بود. این ازدواج غیرمعمول بود زیرا ناشی از همجواری جغرافیایی مراکز کیش آنها بود تا مشارکت در ویژگی های شان.
نماد: زنی با سر شیر.
ارتباطات: دختر نوت و گب. زن پته.

سشت(Seshat): بانوی کتاب خانه
مرکز کیش: سرتاسر مصر
ویژگی ها: ایزدبانوی خواندن، نگارش، معماری و ریاضیات. او نقش مهمی در یک مراسم بنام «کشیدن طناب» بازی می کند که در آن به فرعون برای مکان یابی و استقرار یک معبد کمک می رساند. همچنین او مسوول ثبت نام ها و خراج های کسانی است که در جنگ اسیر می شوند. ما اغلب او را در حال ثبت نام فرعون ها بر درخت زندگی یا ثبت سالگردهای سلطنتی بر یک شاخه ی دندانه دار نخل می بینیم.
نماد:زنی که پوست پلنگ در بردارد، آرایه های بر سر او شامل یک ستاره زیر یک کمان یا شاخ های گاو است. او اغلب یک شاخه ی نخل دست داردکه نمادی از چادر صحرایی سلطنتی از آن آویخته است.
ارتباطات: زن حوث

تائورت(Taurt): بانوی بزرگ
مرکز کیش: معابد در تِبِس(Thebes ) و دیر البحری(Deir el-Bahri).
ویژگی ها:حامی زنان باردار و نوزادان. همچنین حامی نوزایی پس از مرگ. اسب آبی باردار با سینه های انسانی، پاهای پشتی یک شیر و دم یک تمساح.
ارتباطات: دختر رع، برخی اوقات مادر ایزیس و اوزیریس تصور می شد. برخی اوقات همسر سث.