بخشی از سخنرانی پروفسور گارنیک آساتوریان، در «نشست تحولات قومی در ایران» روز دوشنبه ۳۱ تیرماه ۱۳۹۸در مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری
گارنیک سروبی آساتوریان، پروفسور ایرانی ارمنیتبار در رشته کرد شناسی مقیم ارمنستان که در دانشگاه دولتی ایروان تدریس میکند. پروفسور آساتوریان، رئیس هیات علمی ایرانی شناسی دانشگاه دولتی ایروان است.
او به خاطر تحقیقات فراوانش در زمینه مطالعات سنت قبیلهای و زبان شناختی کردی و تأسیس مرکز مطالعات معاصر کردی، معروف است. وی همچنین مدیر مسئول نشریه ایران_قفقاز می باشد.
در مطالعه مباحث و موضوعات قومی در ایران رعایت متدولوژی خیلی مهم است.
از نظر زبانی و قومی مقایسه کردن ایران با شوروی سابق و یا هند اشتباه بزرگی است ایران کشوری طبیعی است نباید این کشور را با شوروی سابق یا هندوستان مقایسه کرد.ایران از به هم پیوستگی مصنوعی چند گروه قومی یا منطقهای تشکیل نشده است. متأسفانه گروهی از ایرانی ها از قالبهای فکری که از خارج القا میشود، مثل روز زن یا روز زبان مادری و… استقبال میکنند. برای مثال انتخاب روز زبان مادری و تبلیغ آن میتواند خرده فرهنگها را در مقابل هم قرار دهد و وحدت ملی را ضعیف کند.دخالت عنصر خارجی در ایران به ویژه درباره زبانها و گویش های ایرانی خیلی رواج دارد و بر تحولات قومی تأثیر میگذارد. این دخالتها در سده گذشته کاملا مشهود بوده است.
گروههای زبانی مستقر در ایران امروز، عموماً پس از اسلام و بعد از حمله اعراب به ایران به وجود آمدند. یکی از نخستین گروههای زبانی که پس از اسلام در ایران هویدا شدند مازنی ها و گیلک ها بودند.
کردشناسی در جهان همیشه زیرمجموعه ایران شناسی بوده است و در بسیاری از مراکز ایران شناسی نیز کردشناسی بخشی از ایرانشناسی است.
درباره تنوع زبانی و مذهبی در غرب ایران گفت:گورانها و اورامانی ها در اصل کُرد نیستند و از نظر زبانی خود گروههای مستقلی هستند.
اگر چه زبان فارسی زبان طبیعی این حوزه از تمدن بشری یعنی تمدن ایرانی است اما واژه فارس به عنوان یک قوم یک پدیده مصنوعی است که در دهه های اخیر طرح و وارد برخی منابع ژورنالیستی شده است. در ایران قوم فارس نداریم اما زبان فارسی که یک زبان مصنوعی است به مرور و در یک فرایند تاریخی و طبیعی ساخته شده است. ریشه زبان فارسی از ماوراءالنهر است.زبان فارسی زبان یک قوم نیست بلکه زبان همه ایرانیها هست. زبان فارسی یک زبان فرا ملی و تمدنی است.
در ایران نه اکثریت هست و نه اقلیت.
اینکه گروهی از گویشوران زبان های ایرانی را اکثریت یا اقلیت بنامیم، نادرست است .ایران یک پدیده فرهنگی و مهم جهانی است. حذف شدن ایران یک فاجعه برای بشریت به دنبال دارد.