از برگه گروه تاریخ و فرهنگ ایران زمین-فیسبوک
منابع وتلخیص : اسرار تاریخی کمیته مجازات اثر جواد تبریزی ،کمیته مجازات و خاطرات عمادالکتاب نوشته محمدجواد مرادی نیا / کمیته مجازات نویسنده: عبدالله متولی/ (روزنامه تعادل ۲۱/ ۰۵ / ۷ ۱۳۹)
درتابستان ۱۲۹۵دراواخر دوران قاجار در زیر زمین خانه میرزاابراهیم‌خان منشی‌زاده، میرزاابراهیم‌خان منشی‌زاده، واسدالله خان ابوالفتح‌زاده، و محمدنظرخان مشکات‌الممالک، پیمان بستندکه، با ترور، دشمنان ملت را از سر راه بردارند. انها بر این باور بودند که در این شرایط، حذف فیزیکی مخالفان آزادی و استقلال ایران، یگانه راه ممکنِ پیش رو محسوب می‌شود.بدین ترتیب هسته اولیه سازمانی کوچک و مخفی ریخته شد که نامش را «کمیته مجازات» گذاشتند.
آنها در گام‌های نخست توانستند نظر بسیاری از مردم و رجال سیاسی را جلب کنند.
ابتدا رئیس انبار غله تهران را ترور کردند که در آن سالهای قحطی، شخصیت منفوری در میان مردم بود.
ترور بعدی، «متین‌السلطنه» مدیر روزنامه «عصر جدید» بود که از هواداران پیوستن ایران به متفقین در جنگ جهانی اول محسوب می‌شدب و به همین دلیل، در میان مردم محبوبیت چندانی نداشت. قربانی بعدی «میرزا حسین‌خان» برادر «صدرالعلما»، بود.که جوانی محجوب بودو مردم دوستش داشتند.اودامادوثوق‌الدوله بود.
مرحوم «ملک‌الشعرای بهار»، او را با عنوان «جوان خوش‌سابقه‌ای که دارای شغل خزانه‌داری دارایی است»، معرفی می‌کند. در بیانیه‌ای که کمیته مجازات پس از ترورش صادر کرد،اومتهم شده بود که قصد خیانت در آینده را داشته ! این ادعا برای مردم قابل پذیرش نبود و جایگاه انجمن را از یک گروهِ مخفی دشمن مستبدان و وابستگان، به دسته‌ای متشکل از اراذلِ آدمکش تقلیل داد.
پس ازآن تعدادی از اعضای این کمیته به وسیله «عبدالله بهرامی»، مأمور آگاهی اداره تأمینات،دستگیر شدند اما ترور «احمدخان صفا» از اعضای شهربانی و یکی از بازپرسان دستگیرشدگان،و شرایط حاد کشور و قحطی فراگیر باعث شد که زندانیان کمیته آزاد شوند؛ پس از آن اعضای کمیته مجازات چنان دچار غرور و نخوت شدند که ادعاهای نخست‌شان را از یاد بردند و حتی برای فخر فروشی خود را به مردم معرفی می‌کردند.
«وثوق‌الدوله»،که در ابتدای ترور ها استعفا کرده بود،با روی کار آمدن مجددش فرمان دوباره بازداشت اعضای کمیته را صادر کرد.و خواستار تشکیل یک دادگاه سریع برای محاکمه اعضا شد،اما برخی از آنها گریخته بودند.در مجموع، ۲۰ نفر از اعضا یا سمپات‌های کمیته مجازات دستگیر و محاکمه شدند؛ دادرسی بسیار کوتاه بود. «حسین لَلِه» و «رشید السلطان» که منفرداً و متفقاً مرتکب چند فقره قتل شده بودند، محکوم به اعدام شدند و حکم آنها در میدان توپخانه، روبه روی ساختمان نظمیه تهران، اجرا شد.
«ابراهیم منشی زاده» و «اسدالله ابوالفتح‌زاده» محکوم به ۱۵ سال زندان و تبعید به کلات نادری شدند؛ اما «وثوق‌الدوله» دستور داد هر دو را در سمنان تیرباران کنند و به حیاتشان خاتمه دهند. مشکات الممالک»، محکوم به پنج سال حبس شد. بقیه نیز به ۵ تا ۱۵ سال زندان محکوم شدند. به این ترتیب، پرونده یکی از مخوف‌ترین گروه‌های تروریستی تاریخ ایران بسته شد؛ اما رازهای سربه‌مهر فراوانی باقی ماند که هیچ‌گاه کسی نتوانست بدرستی، پاسخی برای آنها بیابد.
یکنفر 