از گروه تاریخ و فرهنگ ایران و جهان
ریال، سکه و واژه‌ای اسپانیایی به معنای شاهی است (کاربرد از ۱۴۹۷ تا ۱۸۷۰) و هنگامی که پرتقالی‌ها و اسپانیایی‌ها در جزیره هرمز استقرار یافتند بدلیل کیفیت بالا، این سکه های نقره مورد استقبال قرار گرفت. این واژه از کلمه لاتین regalis به معنی شاهنشاهی می‌آید. همچنین کلمه انگلیسی royal نیز هم‌ریشه با real اسپانیایی‌ست.
استاد پورداوود در هرمزد نامه می‌گوید:
الئاریوس آلمانی که زمان شاه صفی در ایران بود سخن از سکه های رایج آن زمان چون: عباسی و بیستی و لاری میکند و نیز گوید که ایرانیان در داد و ستد، ریال اسپانیایی را هم در کمال میل می‌پذیرند.همانقدر که واژه قِران، لغت بیگانه و عربی‌ست، ریال نیز بیگانه و اسپانیایی‌ست و بیش از ۴۰۰ سال است که بدستیاری پرتغالیها و اسپانيایي‌ها در ایران شناخته شده است. زیرا پرتغالیها در سال ۱۵۱۴م به فرماندهی البوکرک، جزیرهٔ هرمز را در خلیج فارس بچنگ آوردند و بیش از ۱۰۰ سال در دست داشتند تا در روزگار شاه عباس بزرگ، بازپس گرفته شد.
لاجرم در هیچیک از آثار فارسی پیش از آن روزگار نام و نشانی از ریال نیست
پیش از اینکه ریال واحد پول ایران گردد و بجای قران درآید، عبارت بوده است از بیست و پنج شاهی و شاید غرض از برگزیدن ریال بجای قران این بوده که یک لغت بیگانه به فارسی تبدیل شده باشد یا اینکه از نام پول رایج عهد قجر دوری کرده باشند!
بهر مقصود که باشد نقض غرض شده، نه ریال فارسی‌ست و نه یادآور روزگار خوشی‌ست. برگزیدن چنین لغتی یکی از آن صدها گواه بی‌مایگی لغت سازان ماست.
کلمه تومان نیز از ره‌آوردهای چنگیزی‌ست، چنانکه میدانیم این درنده مغولی در سال ۱۲۱۹م به ایران زمین روی آورد و همراه با این آسیب دوزخی، بسیاری از لغتهای مغولی هم در ایران رخنه کرد. یک رشته از این لغتها متعلق به امور لشکری و سپاهی مغول بود، مانند: تومان و مین و یوز، بمعنای ده‌هزار و هزار و یکصد، که یادگاری‌ست از آن روزگار تیرهتومان نیز نام سکه ای بوده که به ده‌هزار دینار تقسیم میگردید.
البته تومان در زبان مغولی درست معادل بیور در پهلوی و فارسی‌ست که در اوستا بئور آمده.سپه برد،
بیور سوی کارزارکه بیور بود،
در عدد ده هزار(فردوسی).
همچنین فردوسی به ضحاک لقب بیوراسب یعنی دارنده ده‌هزار اسب داده است.
جهانجوی را نام ضحاک بود
دلیر و سبکسار وناپاک بود
همانا بیوراسبش همی خوانده‌اند
چنین نام بر پهلوی رانده‌اند
کجا بیور از پهلوانی شما
ربود در زبان دری ده هزار
یکنفر 