از گروه تاریخ و فرهنگ ایران زمین-فیسبوک
عيد نوروز در ميان 25 ميليون مسلمان از حدود 40 قوميت در روسيه، به شكلی جذاب و با آداب و سنن متفاوت كه ريشه در تاريخ هر يك از آنها دارد، جشن گرفته می‌شود.
عيد نوروز كه خاستگاه آن ايران باستان بوده است با توجه به تاثير فراوان و عميق فرهنگ ايران بر كشورها و ملل منطقه بويژه مناطق آسيای مركزی و قفقاز، جايگاه ويژه‌ای در ميان اين ملت ها يافته و بدين ترتيب تقريبا از يك هزار سال پيش به روسيه راه يافت.
نگاهی به آداب و رسوم عيد نوروز چه در ميان اقوام بومی ساكن روسيه همچون لزگی‌ها، آوارها، اوستيايی‌ها و چه اقوام مهاجر همچون تاجيك‌ها، افغان‌ها، قرقيزها، ازبك‌ها، آذری‌ها و قزاق‌ها، بصورت گسترده جشن گرفته می شود.
توجه به برگزاری منظم و باشكوه جشن نوروز در سال های پس از فروپاشی شوروی سابق چشمگير بوده و در سال‌های اخير نمايندگان بيش از 30 قوم و مليت از جمله ايرانی‌ها، تاجیک‌‌ها، ازبک‌ها، ترک‌ها، قرقیزها وقزاق‌ها هر سال در ايام نوروز مراسم ويژه جشن و شادی بصورت دسته جمعی برگزار می‌كنند.نگاهی به آداب و رسوم و برپایی نمايشگاه آثار هنری در نوروز :آئين رسمی جشن نوروزی در جمهوری فدراتيو روسيه هر سال از سوی فدراسيون مهاجران روسيه با حمايت شهرداری مسكو برگزار می‌شود و در حاشيه آن نمايشگاه های آثار هنری كشورهای شركت كننده دارای اين آئين كهن نيز برپا می‌شود.
توجه به عيد باستانی نوروز در ميان خود روس ها نيز در سال های اخير افزايش يافته و مردم اين كشور نوروز را به عنوان عيد آغاز بهار و شكوفايی طبيعت می‌شناسند. تقارن نوروز با عيد بومی ماسلنيتسا :اين عيد با توجه به تقارن با عيدی بومی به نام «ماسلنيتسا» در روسيه كه پيام آور آغاز بهار است، در ميان روسها مقبوليت خاصی دارد. در آيين ويژه برگزاری جشن «ماسلنيتسا» مترسك ها را آتش می زنند و اين نشانه رخت بستن سرما و زمستان و آغاز فصل بهار است. مردم ساكن در قلمرو اتحاد شوروی سابق هنوز خاطره تلخ ممنوع بودن برگزاری مراسم عيد نوروز در دوران پيش از استقلال را در ذهن دارند. ممنوعيتی كه مانع ترويج اين عيد بزرگ در ميان اقوام ساكن شوروی در سطح عمومی شده بود.
با اين حال اقوام و مليت های ساكن شوروی توانستند در همان سال ها نيز در چارچوب محيط خانواده و محل زندگی آئين های جشن های ويژه عيد نوروز را زنده نگهدارند، تا جایی كه امروز در برخی مناطق كشور پهناور روسيه بويژه منطقه قفقاز و ولگا همچون جمهوری‌های مسلمان نشين داغستان و تاتارستان عيد نوروز بصورت باشكوه جشن گرفته می شود.
دكتر «نوری محمد زاده» مدير مركز ايران شناسی دانشگاه دولتی داغستان در اين زمينه می‌گويد: برگزاری عيد نوروز در داغستان نشانگر تاثير عميق تاريخی و علاقه شديد مردم داغستان به تمدن كهن ايران است، چرا كه اين عيد از زمان ساسانيان در داغستان با شكوه و عظمت خاصی جشن گرفته میشد.
پروفسور «محمد عبدوسلام اف» معاون رئيس دانشگاه دولتی داغستان نيز با اعلام اينكه اقوام مختلف ساكن داغستان با عشق فراوان آئين نوروز را جشن می‌گيرند تاكيد می‌كند كه عيد نوروز در اين جمهوری به يک سنت حسنه تبديل شده است. نوروز در منطقه ولگای روسيه :برخی از اقوام ساكن منطقه ولگای روسيه، همچون «باشقيرها» نيز، جشن نوروز را با تقليد از قبايل ايرانی كه زمانی در دره اورال زندگی می‌كردند، جشن می‌گيرند. از آئين های رايج جشن نوروز در اين منطقه روسيه آن است كه مردان جوان محصولات كشاورزی را برای درست كردن غذای معمول و به دست آوردن جوايز جمع می‌كنند و جوايزی نيز به برندگان مسابقات دو و آواز اهدا می‌شود.
در ميان برخی اقوام ساكن منطقه ولگا در روسيه نيز مراسم عيد نوروز با دعا برای آرام كردن نيروهای طبيعت و ارواح نياكان برای اطمينان از سالی موفق شروع می‌شود، و علاوه بر غذای معمول، هر خانواده برای جشن نوروز خوراک خاصی از آرد گندم سياه و بلغور جو درست می‌كند.نگاهی به آداب و رسوم نوروز در جمهور تاتارستان :در جمهوری مسلمان نشين تاتارستان هم، نوروز كه تا پيش از انقلاب كمونيستی در سال 1917 بصورت گسترده جشن گرفته میشد، در دوره حاكم شدن اتحاد جماهير شوروی ممنوع شد، اما در دو دهه اخير احياء شده است و شمار افرادی كه آن را جشن می‌گيرند سال به سال افزايش می‌يابد.
البته برگزاری نوروز در اين منطقه روسيه، به روند مهاجرت از كشورهاي آسيای مركزی پيوند خورده است و آيين باستانی نوروز را تاجيك ها، قرقيزها، ازبك ها و تركمن ها بطور باشكوه و با آداب و سنن خود جشن می‌گيرند. نوروز در ميان ازبك‌ها و قرقیزهای روسيه :ازبك های مقيم روسيه معمولا در ايام نوروز لباس های محلی به تن كرده و گروه های موسيقی برای اعلام از راه رسيدن بهار، ترانه های محلی را با ابزار آلات موسيقی سنتی می‌نوازند.قرقيزها نيز در اين ايام لباس های ملی خود را به تن كرده و به آواز خوانی و رقص های محلی می‌پردازند.
به گفته «فريد محمتشين» رييس مجمع خلق های تاتارستان، نوروز در اين جمهوري به جشن ملی و اصلی ساكنان آن تبديل و عامل وحدت بخش ميان مردم منطقه شده است. وی معتقد است نوروز، باستانی ترين عيدی است كه تا امروز حفظ شده و قدمت آن به سه هزار سال پيش برمی‌گردد. به گفته محمتشين، در تاتارستان عموم مردم بر اين باورند كه نوروز نماد پيروزی نور بر تاريكی و نيكی بر شر است. در هر حال اينك جشن های ويژه نوروز در جمهوری فدراتيو روسيه به عاملی وحدت‌بخش در ميان اقوام مختلف ساكن اين كشور تبديل شده است و اين وضعيت می‌تواند الگویی برای همگرايی كشورهای منطقه با تكيه بر يك عنصر فرهنگی كهن باشد.
یکنفر 