سوگ سیاوش

از گروه تاریخ و فرهنگ ایران زمین-فیسبوک

در تاریخ بخارا به ردی از سوگواری سالانه ایرانیان با قدمت بیش از سه هزار سال بر می‌خوریم که با توجه به آثار و سفالها و دیوارنگارهای یافت شده درباره عزاداری و نوحه خوانی ایرانیان بر کشته شدن سیاوش، حاکی از گستره این رسم باستانی در ایران دارد و به باور برخی پژوهشگران رسومات عزاداری سالانه ماه محرم برای امام سوم شیعیان ریشه در این نوحه خوانی و سوگواری باستانی ایرانیان دارد.

چنانچه در تاریخ بخارا آمده: اهل بخارا را بر کشتن سیاوش سرودهای عجیب است و مطربان آن سرودها را کین سیاوش گویند…. مردمان بخارا را در کشتن سیاوش بدست افراسیاب نوحه هاست چنان که در همه ولایت ها معروف است و مطربان آن را سرود ساخته اند و میگویند قوالان آن را گریستن و مغان خوانند و این سخن زیادت از سه هزار سال است که نزد ایشان باشد.

همانطور که از تاریخ بخارا و آثار سوگ سیاوش چون دیوارنگار پنجکند و رسوم ها و نام های مرتبط با سیاووشان در سراسر ایران چون میان اقوام لر ، کرد ، عشایر ، قشقایی ها و غیره (تعزیه سیاوش) پیداست میتوان به روشنی دریافت که عزاداری امام سوم شیعیان در ماه محرم و رسومات آن چون نوحه خوانی و نخل گردانی و تعزیه خوانی جملگی ریشه در سووشون یا سوگ سیاوش ایران باستان دارد و هنوز هم پس از گذر هزاران سال چندین روستا در این منطقه از هرات تا مازندران و جنوب آشتیان و یک مسجد در شیراز، نام سیاوش را بر خود دارند..

تصویر ، از نقاشی به موضوع مراسم سوگ سیاوش است که در غارهای پنجکنت سغد (تاجیکستان) دیوارنگاری گشته.